Jak odpieluchować dziecko? Poradnik bezstresowego odpieluchowania

Kiedy należy odpieluchować dziecko?

Czas, w którym należy rozpocząć odpieluchowanie dziecka to jedna z bardziej dyskusyjnych kwestii. Jedni polecają, aby rozpocząć ten etap jak najwcześniej, inni z kolei opowiadają się, że im wcześniej, tym gorzej? Otóż pamiętać należy, że wybór przejścia z pieluch na korzystanie z nocnika nie leży tylko w gestii rodziców. Warunkiem koniecznym są sygnały, jakie wysyła nam dziecko, zarówno te fizjologiczne, jak i psychiczne, ale o tym później.

Nie ma jednoznacznej odpowiedzi na pytanie “kiedy odpieluchować dziecko?”. Ponieważ każdy maluch jest inny i rozwija się we własnym tempie. Podkreślić warto, że nie powinno się robić tego, ani zbyt wcześnie, ani zbyt późno. Wczesne próby odpieluchowania dziecka połączone z presją i naciskiem mogą skutkować w przyszłości złymi nawykami, a nawet traumą. Z kolei podjęcie tych działań zbyt późno, czyli po 3. roku życia dziecka, również nie jest korzystne i komfortowe dla malca.

Oznaki gotowości

Istnieje sporo sygnałów, które świadczą o gotowości dziecka do rozpoczęcia odpieluchowania. Wśród nich wskazać należy m.in.:

• coraz dłuższe momenty suchej pieluszki, tzn. dziecko budzi się po drzemce z suchą pieluchą, a po zmianie, dłużej pozostaje ona czysta (przynajmniej 2 godziny)
• dziecko zaczyna komunikować chęć wypróżnienia - prostymi określeniami, albo mimiką twarzy,
• kiedy chce się wypróżnić, szuka ustronnego miejsca, zaczyna się chować, może się wiercić, czy łapać za pieluszkę,
• zaciekawienie tym, co dorośli robią w toalecie,
• jeśli nocnik jest już przygotowany, dziecko interesuje się nim, siada na nim nawet w ubraniach.

Jak odpieluchować dziecko bez stresu?

Często powielane jest przekonanie, iż odpieluchowanie najlepiej rozpocząć gwałtownie i szybko. Zabrać dziecku pieluchy i po prostu sadzać je na nocniku. Nic bardziej mylnego. W tej kwestii nie należy się spieszyć, naciskać i wprowadzać niepotrzebnej presji. A więc, jak odpieluchować dziecko bez zbędnego stresu? Aby zrobić to bezstresowo, warto pamiętać o kilku przydatnych wskazówkach. Kiedy dziecko zaczyna powoli wysyłać sygnały, warto zaopatrzyć się w nocnik i postawić go w widocznym miejscu. Dobrze jest stosować nagrody i pochwały, które będą dodatkową motywacją, a także zaopatrzyć się w książeczki o odpieluchowaniu. Oczywiście koniecznie należy także regularnie pytać dziecko, czy chce zrobić siku lub kupkę, aby mu o tym przypominać. Można także wprowadzać elementy zabawy.

Metoda Azrin i Foxx

Odpieluchowanie dziecka metodą Azrin i Foxx zakłada przejście z pieluch na nocnik, w bardzo szybkim czasie (praktycznie w przeciągu kilku godzin). Aby jednak móc ją stosować, należy być specjalistą. Nieprawidłowo wprowadzona może skutkować frustracją ze strony dziecka. Zakłada ona dość szybkie i radykalne kroki w kierunku zaznajamiania dziecka z nocnikiem, dlatego lepiej z niej nie korzystać bez konsultacji ze specjalistą.

Metoda Brazeltona

Ta metoda na odpieluchowanie jest znacznie lżejszą formą przejścia na nocnik. Jest ona nastawiona na wsłuchiwanie się w sygnały wysyłane ze strony dziecka. Polega na zachęcaniu maluszka do korzystania z nocnika, cierpliwie i z wyrozumiałością. Kiedy załatwi się w pieluszkę, zawartość jej należy umieścić w nocniku i pokazać dziecku. Z biegiem czasu, należy zdjąć pieluchę i pozwolić dziecku chodzić bez niej, co jakiś czas zachęcając do skorzystania z nocniczka.

Odpieluchowanie nocne - najlepszy sposób?

Jedną z popularnych metod jest odpieluchowanie nocne. Polega ona na nauczeniu dziecka wstrzymywania załatwiania swoich potrzeb w nocy. Pomocne w tej metodzie będzie ograniczenie podawania dziecku sporej ilości płynów przed snem.

Przed położeniem maluszka do snu, warto sadzać go na nocnik. Nocnik ten warto trzymać w pobliżu łóżeczka, a kiedy się przebudzi, sadzać dziecko na nocniku. Aby jednak było to możliwe, dziecko powinno posiadać już nieco większy pęcherz. Stopniowo następnie można przechodzić na odpieluchowanie w dzień.

Odpieluchowanie w nocy jest więc metodą małych kroków, która uczy bobasa także w pewien sposób świadomie kontrolować swoje potrzeby.

Jak ułatwić sobie i dziecku proces odpieluchowania?

Etap odpieluchowania nie zawsze bywa łatwy, dlatego warto wspomnieć o kilku przydatnych wskazówkach, które ułatwią go zarówno rodzicom, jak i dziecku.

Przede wszystkim należy pamiętać o wspomnianym wcześniej wsłuchiwaniu się w sygnały, jakie maluch wysyła. Warto w ten proces włączyć system motywacji oparty na nagrodach i zabawie. Sporo ułatwi także zachowanie spokoju i wyrozumiałości. Nie należy na dziecko naciskać, ani w żadnym wypadku frustrować się, kiedy mu nie wychodzi, albo kiedy robi regres.

Cierpliwość powinna być kluczem odpieluchowania. Aby ułatwić ten proces, dobrze jest także zaopatrzyć się w atrakcyjny nocnik, czyli taki, który będzie grał melodię, albo zapewniał inną formę rozrywki dziecku. Spore ułatwienie zapewni też brak pośpiechu - niech wszystko toczy się swoim tempem.

Książeczki o odpieluchowaniu

Element, który może znacznie ułatwić omawiany proces to książeczki o odpieluchowaniu. Na rynku dostępnych jest obecnie sporo takich pozycji. Są one utrzymane w tematyce potrzeb fizjologicznych i w sposób oparty na zabawie i edukacji, kształtują wiedzę dziecka na temat tego, w jaki sposób powinno się załatwiać. Można znaleźć takie, które dedykowane są osobno dla dziewczynek i chłopców.

Majtki treningowe

Przydatnym gadżetem do odpieluchowania są majtki do odpieluchowania. Są to specjalne majtki wykonane z materiału bardziej chłonnego niż te zwykłe. Niektóre posiadają kilka chłonnych warstw, inne zapewniają możliwość dołączenia specjalnego chłonącego wkładu. Z pewnością jest to również element, który znacznie wspomoże rodziców i dziecko w etapie odpieluchowania.

Nocnik - jego wybór ma znaczenie

Rozpoczynając odpieluchowanie, większość rodziców zadaje sobie pytanie: jaki nocnik dla dziecka wybrać? Oczywiście, wybór ten powinien być odpowiednio przemyślany, ponieważ nocnik stanowi jeden z fundamentów opisywanego etapu. Przede wszystkim nocnik powinien być wygodny i praktyczny. Może posiadać dodatkowe udogodnienia w postaci emitowania dźwięków i innych atrakcji, ale należy postawić na praktyczność. Nocnik dla dziecka dobrze jest dopasować także do płci, a także wybrać taki, który będzie łatwy w czyszczeniu.

Jak przygotować dziecko do korzystania z nocnika?

Jak wspominaliśmy nieco powyżej, wiedza dotycząca tego, jaki nocnik dla dziecka wybrać ma ogromne znaczenie. Aby pociecha korzystała z niego chętnie, musi się nieco oswoić. Kwestie bezpieczeństwa, stabilności i komfortu są tutaj absolutnie kluczowe. Trudno wyobrazić sobie malucha, który będzie chętnie siadało na niewygodnym nocniku dłużej, niż kilka sekund.

Na szczęście, dziś rodzice mają bardzo ułatwione zadanie. Akcesoria dla najmłodszych są nie tylko ergonomiczne, ale też przekonują do siebie dzieci na wiele różnych sposobów. Pierwszy nocnik dla chłopca może mieć naklejonych jego ulubionych bohaterów, a pierwszy nocnik dla dziewczynki może grać melodyjkę z jej ulubionej bajki. Wybór jest naprawdę ogromny.

Jeśli Twój maluch zainteresuje się już przedmiotem, należy przejść do wspólnego poznawania. Warto, aby dziecko samo go obejrzało, przestawiło, czy po prostu podniosło. Oswajanie można też nieco przyspieszyć poprzez sadzanie na nocniki i nakładki na toaletę pluszowych misiów, czy lalek — w ten sposób Twoja pociecha może szybciej zrozumieć proces związany z wypróżnianiem się, a także, że czynności fizjologiczne są całkowicie normalne i zdrowe.

Ponadto warto zakładać dziecku ubranka, które będzie można łatwo zdjąć. Aby przygotować dziecko do korzystania z nocnika, można też od czasu do czasu, bez naciskania przypominać mu o korzystaniu z niego.

Najczęstsze błędy podczas odpieluchowania

Odpieluchowanie to niezwykle indywidualny i intymny proces. Wchodząc w tę fazę rozwoju ze swoim dzieckiem, musisz uzbroić się w spore pokłady cierpliwości i zrozumienia, ponieważ każdy maluch będzie przechodził ją w inny sposób i w innym tempie. Pamiętaj — jakiekolwiek próby przyspieszenia nauki, czy wymuszanie rozpoczęcia procesu przyniosą skutek odwrotny do zamierzonego.

Dziecko zacznie korzystać z nocnika tylko wtedy, kiedy poczuje się na to gotowe zarówno fizycznie, jak i psychicznie. Pamiętaj, że każde dziecko rozwija się inaczej i jeśli zależy Ci, aby nauka przebiegała szybko i bezproblemowo, sprawdź koniecznie jakich błędów należy unikać.

• Zbyt wczesne wysadzanie – niestety błąd ten powielany jest bardzo często. Rodzicom zdarza się rozpocząć naukę od razu w momencie, kiedy dziecko podejmie próby siadania. Dlaczego jest to błąd? Musisz pamiętać, że bardzo często maluszek nie rozumie, co dzieje się z jego ciałem, ani też nie ma jeszcze odpowiedniego czucia związanego z parciem na pęcherz. Maluchy nie kontrolują swoich potrzeb fizjologicznych, więc nie będą też w stanie zareagować na nie z odpowiednim wyprzedzeniem. Zbyt wczesne wysadzanie może prowadzić do problemów z nietrzymaniem moczu w przyszłości.
• Zdejmowanie pieluchy – kolejny niezwykle powszechny błąd. Ładna pogoda i wysokie temperatury sprawiają, że rodzice pozbywają się pieluszki, chcąc zapewnić dziecku komfort nawet podczas upałów. Niestety wiosenna i letnia pogoda nie spowodują, że Twój maluch nagle zrozumie, co dzieje się z jego ciałem, i dlaczego należy usiąść na nocniku. Ponownie, warunkiem koniecznym jest tu gotowość fizyczna i psychiczna.
• Zawstydzanie dziecka – choć współcześnie zdarza się to dość rzadko, presja i kary psychiczne wciąż mają miejsce. Obwinianie dziecka, narzucanie mu zbyt szybkiego tempa nauki, porównywanie do rówieśników, czy wreszcie otwarte śmianie się mogą być bardzo niebezpieczne w skutkach. Musisz też mieć na uwadze, że dla dziecka, stresujące mogą być nawet najmniejsze drobnostki. Maluch, chcąc uniknąć nieprzyjemnych sytuacji, może wstrzymywać mocz i kał, a to z kolei będzie skutkować regularnymi zaparciami i bólami brzucha, a nawet problemami natury emocjonalnej.
• Kontrolowanie – zbyt częste wypytywanie dziecka, czy chce usiąść na nocnik, może prowadzić do rozdrażnienia, a nawet niechęci do tej czynności, co spowoduje opóźnienie procesu odpieluchowania. Nie narzucaj się swojemu dziecku, czasem warto, aby nauka potoczyła się swoim rytmem.
• Wysadzanie w nocy – ze względu na swój niewielki pęcherz, dzieci mogą mieć trudności ze wstrzymywaniem moczu w nocy, nawet jeśli opanowały już tę umiejętność w pewnym stopniu i korzystają z nocnika w dzień. Zamiast wybudzać dziecko, lepszym rozwiązaniem będzie stosowanie pieluszek na noc, co sprawi, że pęcherz będzie miał szansę naturalnie się rozciągnąć.
• Brak cierpliwości – żadne metody, czy techniki nie przyspieszą tego procesu, jeśli Twoje dziecko nie jest w pełni na niego gotowe. Stworzenie maluchowi przyjaznych warunków, spokój oraz ogromne pokłady cierpliwości sprawdzą się tu najlepiej.
• Rozpoczynanie nauki w trudnym momencie – gotowość dziecka bardzo często związana jest nie tylko z dojrzałością, ale i równowagą emocjonalną. Jeśli w jego życiu zachodzi sporo zmian jak np. przeprowadzka do nowego miejsca, warto odpuścić. Zbyt duża ilość bodźców może wpłynąć negatywnie na cały proces, należy więc poczekać, aż życie maluszka się ustabilizuje.
• Brak konsekwencji – pamiętaj, że jeśli Twoja pociecha nauczyła się już korzystać z nocnika, nie powinna wracać do poprzednich nawyków. Choć wyjazdy wakacyjne, dłuższe spacery, czy wizyta w gabinecie lekarskim mogą stanowić dla malca pewne wyzwanie, nie należy wracać do zakładania pieluchy. Pozwolenie dziecku na ponowne załatwianie się do pieluszki może powodować dezorientację. W tej sytuacji świetnie sprawdzą np. nocniki turystyczne, idealne, jeśli w pobliżu nie będzie toalety.

Jak widać, etap odpieluchowania wcale nie musi być trudny i żmudny ani dla Ciebie, ani dla Twojej pociechy. Zawsze należy zachować wyrozumiałość i cierpliwość, a zaprezentowane w niniejszym artykule wskazówki na pewno okażą się pomocne.