Goździki – właściwości lecznicze i zastosowanie

Goździki – pochodzenie i charakterystyka

Goździki to zerwane wcześniej suszone kwiaty goździkowca korzennego, drzewa pochodzącego z Azji. Goździki rosną w formie pąków, zebranych po trzy w kwiatostanie – zanim zostaną zerwane i ususzone.

Charakterystyczny zapach goździków pochodzi ze związku zwanego eugenolem, a ostry, piekący smak – z zawartych w nich olejków eterycznych. Jako remedium na choroby wykorzystywano je już dwa tysiące lat temu w Chinach. Cztery stulecia później dotarły one do Europy, dzięki kupcom arabskim. Do Polski goździki przywędrowały z Francji, gdzie używano ich jako przyprawy już w XII wieku.

Zanim goździki trafiły na kuchenne stoły, wykorzystywano je w tradycyjnej medycynie chińskiej i indyjskiej. Leczono nimi schorzenia jamy ustnej i nieświeży oddech; powszechnie też stosowano je przy bólu zęba i chorobach układu pokarmowego. Obecnie nauka dowiodła, że starożytni wschodni medycy mieli rację – rzeczywiście, goździki działają na powyższe problemy, a także na wiele innych schorzeń! Mają też szereg wartości odżywczych.

Wartości odżywcze goździków

Goździki zawierają wiele cennych witamin i minerałów – dlatego ich właściwości lecznicze są tak szerokie.

Wartości odżywcze zmielonych goździków na 100 g:

• - Wartość energetyczna – 274 kcal
• - Białko – 5.97 g
• - Tłuszcz – 13 g
• - Węglowodany – 65.53 g (w tym cukry proste: 2.38 g)
• - Błonnik – 33.9 g

Witaminy:

• - Witamina C – 0.2 mg
• - Tiamina – 0.158 mg
• - Ryboflawina – 0.220 mg
• - Niacyna – 1.560 mg
• - Witamina B6 – 0.391 mg
• - Kwas foliowy – 25 µg
• - Witamina A – 160 IU
• - Witamina E – 8.82 mg
• - Witamina K – 141.8 µg

Minerały:

• - Wapń – 632 mg
• - Żelazo – 11.83 mg
• - Magnez – 259 mg
• - Fosfor – 104 mg
• - Potas – 1020 mg
• - Sód – 277 mg
• - Cynk – 2.32 mg

Kwasy tłuszczowe

• - Nasycone – 3.952 g
• - Jednonienasycone – 1.393 g
• - Wielonienasycone – 3.606 g
• - Trans – 0.254 g

Goździki – właściwości

Zarówno same suszone goździki, jak i olejek goździkowy, to przyprawa niezbędna do przepisu na… zdrowie naszego organizmu. Przede wszystkim mają szerokie działanie przeciwbólowe i znieczulające oraz przeciwzapalne; obniżają też poziom cholesterolu i wspomagają trawienie. Lista ich właściwości i zastosowania w medycynie jest bardzo długa, dlatego omówimy je pokrótce poniżej.

Goździki na ból zęba

Odpowiednio wykorzystane właściwości goździków wyleczą niejedno bolące miejsce. Zawarty w nich eugenol ma właściwości znieczulające. Przy bólu zęba zaleca się żucie tej przyprawy lub namoczenie wacika kosmetycznego w olejku goździkowym i przyłożenie go do źródła bólu. Badania dowodzą, że olejek goździkowy może nawet być stosowany w stomatologii, w formie miejscowego znieczulenia.

Goździki na ból głowy

Goździki to świetny naturalny środek przeciwbólowy na migreny. Jeśli boli was głowa, wykonajcie pastę z ¼ łyżeczki mielonych goździków i jednej łyżeczki olejku cynamonowego, a następnie posmarujcie nią czoło lub inne bolesne miejsce.

Goździki na przeziębienie

Antyseptyczne i przeciwbólowe właściwości goździków przydają się, kiedy chcemy podreperować zimą nasze zdrowie. Dzięki nim złagodzimy ból gardła i kaszel oraz szybciej pozbędziemy się infekcji.

Najlepszy domowy sposób na gardło to syrop z goździków: należy do słoiczka (około 100 ml) z miodem wrzucić 6-7 goździków, wymieszać, lekko je rozgniatając, po czym zostawić na 12 godzin. Po tym czasie trzeba usunąć goździki, a powstały syrop zamieszać – i gotowe. Wystarczy jedna łyżeczka dziennie! Zawarty w syropie olejek eteryczny rozrzedzi wydzielinę i ułatwi jej odkrztuszanie, a przy okazji złagodzi chrypę.

Możemy też dodawać goździki do herbaty – stanie się bardziej rozgrzewająca, a jej aromat wyrazisty. Jeśli pragniemy czegoś silniejszego, to grzaniec z suszonymi goździkami, pomarańczą i miodem także będzie doskonałym rozwiązaniem.

Goździki na obniżenie cholesterolu

Właściwości lecznicze goździków dotyczą także regulacji poziomu cholesterolu. Badania wykazują, że spożycie tej przyprawy pomaga obniżyć poziom glukozy, trójglicerydów oraz cholesterolu typu LDL. Olejek goździkowy pomaga zapobiegać powstawaniu grup lipidów, jakie mogą doprowadzić do zawału.

Goździki na trawienie

Dodawanie goździków do jedzenia nie tylko wzmocni jego smak i zapach, ale też przyśpieszy procesy trawienne i zniweluje powstawanie gazów, tworzących się w przewodzie pokarmowym. Istnieją też badania wskazujące na stymulację produkcji śluzu w żołądku, co z kolei pomaga zapobiegać powstawaniu wrzodów. Dlatego osoby cierpiące na wzdęcia, wrzody lub niestrawność powinny wzbogacić swoją dietę o ten składnik.

Goździki na ból stawów

Zastosowanie tej przyprawy w formie olejku goździkowego na bolące stawy i mięśnie również przyniesie pozytywne efekty. Obecne w goździkach flawonoidy wpływają korzystnie na wzmocnienie kości i zwiększą ich gęstość, a co za tym idzie – zmniejszą ryzyko wystąpienia reumatycznego zapalenia stawów.

Domowy olejek goździkowy, aplikowany w formie okładu lub masażu w bolącym miejscu, szybko przyniesie ulgę. Olejek taki wykonamy, rozpuszczając cztery łyżki oleju kokosowego i dodając do niego sześć goździków, po czym gotując całość chwilę na małym ogniu – kiedy wystygnie, jest gotowy do użycia!

Goździki na nieświeży oddech

Jeśli possiemy w ustach całe goździki choćby przez chwilę, łatwo pozbędziemy się nieświeżego oddechu czy nieprzyjemnego zapachu z ust. Tradycja ta, według legendy, obowiązywała już za czasów chińskiej dynastii Han, kiedy to poddani przed audiencją u cesarza, żuli je, by nie obrazić władcy niemiłymi aromatami z jamy ustnej.

Goździki na trądzik

Właściwości lecznicze goździków są naprawdę bogate: obecność przeciwutleniaczy oraz działanie antybakteryjne i przeciwzapalne zawartego w nich eugenolu szczególnie przydaje się w leczeniu trądziku i wyprysków, a także łagodzeniu podrażnień i zaczerwienień. Tutaj również znajduje zastosowanie olejek goździkowy oraz napar z goździków, aplikowany na skórę gąbeczką lub wacikiem, jak tonik.

Goździki – zastosowanie w kuchni

Wielorakie korzyści dla zdrowia, jakie przynosi spożycie goździków, to jedno – ale efekty, jakie możemy dzięki nim osiągnąć w kuchni, to kolejna, ogromna zaleta tej przyprawy. Smak goździków jest bardzo mocny, piekący i ostry, jednak jeśli użyjemy ich w odpowiednich proporcjach, wzbogacimy przyrządzane potrawy o dodatkowy, słodkawy, dymno-korzenny aromat i wzmocnimy ich smak.

Całe goździki można dodawać do kompotów, herbaty, grzańców i potraw mięsnych z dziczyzny, wieprzowiny oraz baraniny. W formie mielonej możemy nimi też zaostrzyć smak grzybów, bulionów, sosów i farszu do pasztecików. Mielone goździki są obowiązkowym składnikiem mieszanki korzennej, używanej do świątecznych wypieków: piernika staropolskiego, ciasteczek i pierniczków. Z goździków – jako składnika dodatkowego lub samodzielnie – można też robić mocne, rozgrzewające nalewki i likiery.

Jak widzicie, goździki są nie tylko niezbędne dla dobrego stanu naszego zdrowia, ale i samopoczucia. Zachęcamy do stałego wprowadzenia ich do codziennej diety – już kilka gram tych niepozornych, małych, wyschniętych pączków goździkowca korzennego może przynieść doskonałe efekty!