Choroba Hashimoto to zaburzenie, w którym układ odpornościowy atakuje tarczycę. Gromadzi się w niej wtedy nadmierna ilość limfocytów, czyli białych krwinek wytwarzających przeciwciała, co w efekcie prowadzi do stanu zapalnego tego narządu i nieprawidłowego wydzielania hormonów. A to, niestety, przekłada się na funkcjonowanie całego organizmu.
Przyczyny choroby Hashimoto
Naukowcy nie są pewni, dlaczego u niektórych osób rozwijają się choroby autoimmunologiczne, takie jak właśnie choroba Hashimoto. Najprawdopodobniej nie ma jednej takiej przyczyny, a schorzenie rozwija się w wyniku połączenia czynników genetycznych oraz zewnętrznych, takich jak wirusy lub przewlekły stres. Co może mieć wpływ na rozwój choroby?
- Geny - przeprowadzone badania potwierdzają, że w rozwój choroby jest zaangażowane kilka genów związanych z odpornością. Oznacza to, że prawdopodobieństwo wystąpienia dolegliwości jest większe u osób, które mają krewnych cierpiących na zaburzenia tarczycy lub inne choroby autoimmunologiczne;
- Hormony - Hashimoto znacznie częściej dotyka kobiet niż mężczyzn, co sugeruje, że hormony płciowe mogą również odgrywać pewną rolę. Wskazuje na to również fakt, że problemy z tarczycą często pojawiają się u kobiet po urodzeniu dziecka, co wiąże się ze znacznymi zmianami hormonalnymi;
- Nadmiar jodu - u osób podatnych na nadmiar jodu chorobę może spowodować nadmierne dostarczanie tego pierwiastka oraz stosowanie niektórych leków;
- Narażenie na promieniowanie - istnieje związek pomiędzy większą liczbą zachorowań, a promieniowaniem, również w formie radioterapii.
Jakie są objawy Hashimoto?
Wiele osób z chorobą Hashimoto z początku nie ma praktycznie żadnych widocznych objawów. W miarę postępu choroby, tarczyca staje się zwykle powiększona (tzw. wole) i mogą pojawić się nieswoiste objawy mylone często z przemęczeniem lub po prostu starzeniem się. Należą do nich głównie:
- senność i ciągłe zmęczenie,
- przybieranie na wadze,
- zaparcia,
- suche, przerzedzone włosy,
- ciężkie lub nieregularne miesiączki i problemy z zajściem w ciążę,
- stany depresyjne,
- problemy z koncentracją i pamięcią,
- spowolnione tętno.
Należy jednak podkreślić, że objawy mają związek z niedoborem hormonów tarczycy. Leczona niedoczynność tarczycy jest z reguły bezobjawowa.
Dieta łagodząca objawy choroby Hashimoto
Dieta jest istotnym elementem, który znacznie może poprawić stan zdrowia i codzienne funkcjonowanie. Powinna być urozmaicona oraz zawierać niezbędne witaminy i minerały. Jakie produkty najlepiej spożywać?
- produkty bogate w błonnik pokarmowy - codzienna dieta powinna opierać się na owocach, warzywach i zbożach zawierających znaczne ilości tego składnika. Błonnik poprawia perystaltykę jelit i przyspiesza usuwanie toksyn z organizmu;
- produkty zawierające cukry złożone - zalecane jest spożywanie różnego rodzaju kasz, ciemnego pieczywa, brązowego ryżu, a także warzyw takich jak fasola i soczewica. Należy natomiast ograniczyć do minimum produkty zawierające głównie cukry proste, czyli napoje gazowane i słodycze. Dobrym rozwiązaniem jest także stosowanie zamienników cukru (ksylitol, stewia);
- produkty bogate w białko - zalecane jest spożywanie odpowiednich ilości chudego mięsa, ryb i jajek. Osoby z Hashimoto mogą cierpieć na nietolerancję laktozy, wtedy lepiej zrezygnować z mleka i jego przetworów na rzecz substytutów w postaci mleka (napoju) roślinnego, nie zawierającego laktozy.
Aby dieta przyniosła pożądany efekt należy zrezygnować lub ograniczyć produkty takie jak:
- produkty bogate w goitrogeny, czyli m.in. soja, kapusta, brokuły, kalafior - zalecane jest ograniczenie ich ilości w codziennym jadłospisie;
- gluten - może powodować zwiększenie reakcji alergicznej, dlatego należy wykluczyć produkty, które mają go w składzie (pszenica, pieczywo, makaron, naleśniki);
- używki oraz przetworzone produkty.
Bibliografia
Krzemińska, Anna. "AZT typu Hashimoto – profilaktyka żywieniowa i wsparcie dietą w chorobie, część 2." Narodowe Centrum Edukacji Żywieniowej, 28 sierpnia 2023,https://ncez.pzh.gov.pl/choroba-a-dieta/choroby-tarczycy/azt-typu-hashimoto-profilaktyka-zywieniowa-i-wsparcie-dieta-w-chorobie-czesc-2/.Narodowe Centrum Edukacji Żywieniowej
"Hashimoto – zatrzymaj rozwój choroby." Pacjent.gov.pl, 4 miesiące temu,https://pacjent.gov.pl/aktualnosc/hashimoto-zatrzymaj-rozwoj-choroby-0.Pacjent
"Choroba Hashimoto – przyczyny, objawy, badania, leczenie." DOZ.pl, 22 listopada 2021,https://www.doz.pl/czytelnia/a15679-Choroba_Hashimoto__przyczyny_objawy_badania_leczenie.Doz
"Dieta i suplementacja w chorobie Hashimoto." Medycyna Praktyczna,https://www.mp.pl/pacjent/dieta/diety/diety_w_chorobach/194575,dieta-i-suplementacja-w-chorobie-hashimoto.MP+1MyFoodProfile+1
"Hashimoto – przyczyny, objawy, leczenie dietą." Sante.pl,https://sante.pl/jedz-zdrowo/hashimoto-przyczyny-objawy-leczenie-dieta%E2%80%8E/.Sante